Ομιλία του Καθηγουμένου της Ι. Μονής Άνω Ξενιάς Αρχιμ. Νεκταρίου Ντόβα (νυν Μητροπολίτου Κερκύρας και Παξών) σε εκδήλωση μνημης για την Κατοχή που πραγματοποίησε το 2001 η Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος.
Το μοναστήρι της Παναγίας Ξενιάς από τις πρώτες μέρες του πολέμου του ’40 στάθηκε στο πλευρό του λαού μας και τις ανάγκες του. Η δράση του όμως κορυφώθηκε μετά την κατάρρευση του μετώπου και την είσοδο των γερμανών στη χώρα μας, και αφορούσε την διάσωση από την αιχμαλωσία ξένων συμμάχων στρατιωτών του Αγγλικού εκστρατευτικού σώματος. Οι στρατιώτες αυτοί, μετά την αποτυχία της αντίστασης στα Τέμπη, ακολουθώντας ορεινές διαβάσεις, πεζοπορούσαν προς τα παράλια της Μαγνησίας με την ελπίδα να περάσουν στα νησιά και από εκεί στην Τουρκία ή την Κρήτη.
Η Άνω Μονή Ξενιάς, που ήταν μακριά από τους δρόμους πορείας των ταχύτατα κατερχομένων γερμανικών μηχανοκινήτων μονάδων, αποτέλεσε ιδανικό και σίγουρο καταφύγιο των καταπονημένων εκείνων ανδρών.